Սահմանում։ Կասենք, որ բազմանդամն ունի կատարյալ տեսք, եթե նրա բոլոր անդամները գրված են կատարյալ տեսքով և նրանց մեջ չկան նման միանդամներ:
Օրինակ՝
аb+3d+125abcd^2
բազմանդամի բոլոր անդամները գրված են կատարյալ տեսքով։
Կարևոր։ Ցանկացած բազմանդամ կարելի է բերել կատարյալ տեսքի։ Դրա համար անհրաժեշտ է՝
1) նրա յուրաքանչյուր անդամը բերել կատարյալ տեսքի,
2) կատարել նման անդամների միացում։
Սահմանում։ Կատարյալ տեսքի ոչ զրոյական բազմանդամի աստիճան անվանում են նրա մեջ մտնող միանդամների աստիճաններից ամենամեծը։
Օրինակ՝
a^2c^4 − 2b + 7
այս բազմանդամը գրված է կատարյալ տեսքով, նրա աստիճանը 6 է, քանի որ նրա մեջ մտնող միանդամների աստիճաններն են 6, 1 և 0, իսկ դրանցից ամենամեծը 6-ն է։
Հարցեր և առաջադրանքներ։
1.Ի՞նչ է բազմանդամը։
Բազմանդամը մի քանի միանդամների գումարն է։
2.Ո՞րն է միանդամի կատարյալ տեսքը։
Ցանկացած բազմանդամ կարելի է բերել կատարյալ տեսքի։ Դրա համար անհրաժեշտ է՝
1) նրա յուրաքանչյուր անդամը բերել կատարյալ տեսքի,
2) կատարել նման անդամների միացում։
3.Բազմանդամը ե՞րբ է համարվում կատարյալ, գրիր սահմանումը։
Կասենք, որ բազմանդամն ունի կատարյալ տեսք, եթե նրա բոլոր անդամները գրված են կատարյալ տեսքով և նրանց մեջ չկան նման միանդամներ:
4.Գրիր բազմանդամի օրինակ, որը գրված է կատարյալ տեսքով։
a^2c^4 − 2b + 7
5.Գրիր բազմանդամի օրինակ, որը գրված չէ կատարյալ տեսքով, այնուհետև բեր կատարյալ տեսքի։
b^2c+b^2a7
b^2c+7ab^2
6.Բոլոր բազմանդամները հնարավո՞ր է բերել կատարյալ տեսքի։
Այո
7.Բազմանդամը կատարյալ տեսքի բերելու համար ի՞նչ քայլեր պետք է կատարել։
Ցանկացած բազմանդամ կարելի է բերել կատարյալ տեսքի։ Դրա համար անհրաժեշտ է՝
1) նրա յուրաքանչյուր անդամը բերել կատարյալ տեսքի,
2) կատարել նման անդամների միացում։
8.Ոչ զրոյակ ան բազմանդամի աստիճանը ո՞րն է, ինչպե՞ս են այն հաշվում։
Կատարյալ տեսքի ոչ զրոյական բազմանդամի աստիճան անվանում են նրա մեջ մտնող միանդամների աստիճաններից ամենամեծը։
9.Գրիր որևէ ոչ զրոյական բազմանդամ, նշիր աստիճանը։
7ab+9cde
1-ի աստիճանը=2
2-րդ միանդամի աստիճանը=3
10.Բազմանդամը բեր կատարյալ տեսքի:
ա)2b+3ac
բ)-5a^2 -3b
գ)xx2-x
դ)6a3
11.Բազմանդամը պարզեցրու, գրիր բազմանդամի աստիճանը:
ա) 2a^2+3a^2+a^2=6a^2
Աստիճան՝2
բ)6x3y-20x3y=-14x3y
Աստիճան՝4
12.Բազմանդամը պարզեցրու, գրիր բազմանդամի աստիճանը:
ա)0
Աստիճան՝0
բ)2ab-3a2 b
Աստիճան՝5
գ)1
Աստիճան՝0
դ)a2+b2+2ab
Աստիճան՝6
13.Արտահայտությունը ներկայացրու քառակուսու տեսքով
ա)7^2
բ)11^2
գ)(x^2)2
դ)(a^3)2
ե)(2xy3)^2
զ)(5mn^3)^2